Malittaugialet Atuttausonut

AninniKajunut timingatigut amma Avatet Kanuilinganninga Kaujisattaujumut Ininganik iluani Labrador Inuit Satusattausimajop Iningani Imappimiutait killiniattausimajumi

NunakKatigengitut IlinganiKatigejut Kimiggutauninga – Newfoundland amma Labrador NunakKatigengituk

November 29-30, 2018
St. John’s, NL

Itsivautak: Nadine Wells

Pitagijangit

Tânna kavamak Canadami kamalangavut nunatsualimâmi amma inulimânut aninniKajunut atjigengitotigiKattajunut nungotsitailigiamut tugâgutiKatlutik (Aichi Tugâgutik 11 amma Canadaup Tugâgutinga 1) KinugautiKajumut ominga 10% paigijaugutiKallutik satjugianga amma imappimiutait inigijanginnik tikKikâtinnagu 2020 (Imappimiutanik Nungotsitailigiamut Tugâgutet. Tânna nalunaittausimajuk nutâk Imappimiutait PaigijaugutiKajunut Inigijangit iluani Canadaup imagijanginni nalunaittausimajut ilangagijautluni nunatsualimâmi tugâgutigijaugumajunut angutigasuagiamut Canadaup tugâgutigijanginnik. Iniutluni Kanuttogutigijaujuk. Inigijautluni Kanuttogutigijaujuk unauvuk imappimi inigijaujuk Kinugautigijautluni ilinganiammat imappimi Paigijaugutilik Ininga nalunaittausimajuk atâgut Imappisuani Maligatsasuanga; unauvuk Imappimi Paigijaugutilik Ininga annigijaugumajuk iniutluni. Tânna nalunaittausimajuk Iniutluni Kanuttogutigijautluni sivulligijauvuk piniannigijautluni sakKititsigasuagiamut Imappimi PaigijaugutiKajunut Iniutluni, amma tânna Kaujigatsak atuttauKattavuk petsigiamut killiniattausimajunut tâpsumangat Iniutluni Kanuttogutigijaujunut.

Tânna kavamak Canadami amma Nunatsiavut kavamanga atittâviKasimajuvinet UKattausimajumut Pigumagiamut ullungani Septembera 2017, uKatsiatunut ikajuttigelangajunut aulatsigiamut imappinik Kanitanganettunik taggami Labradorimi (Nunatsiavut kavamanga 2018). Tânna Nunatsiavut kavamanga uKasimajut KanuttogutiKanninginnik Kaujisagiamut sakKigajakKotunut Imappinik Paigijaugutilet Inigijaugajattunut silatâni Labradorimi amma pigiasisimajut uKâlaKatigennimik tamâgennut Ogannialutigilet amm Imappiligijiujunut Canadami (DFO) amma SilakKijâpviligijet Canadami. Kiulluni, DFO-kut Avatingata Aulatsijet SuliaKapvinga Kinugasiajut taikkua DFO-kut Kaujisattilagijingit pijagegiamut aninniKajunut timikkut amma avatik ilonnâgut Kaujisagiamut iluani Labrador Inuit Satusattausimajop Ininganik Imappet killinganik.

Allatautsiasimajut Kaujigatsait ilinganiKatsiatunut aninniKajunut timilet, avatik, amma ilikkuset attuiKattavut Kaujisattaugasuajumut ininganik, piluattumik ilinganiKammat nungotsitailitaugajattunut pigumajaujunut amma ajunnangitumik attuiKattajunut upvalu ilinganiKaKattajunut asinginnik avatinnut pitagijanginnik kamagijaugialet. Tânna anninnilet timiKutingit, avatik amma ilikkuset ilonnâgut ikajulangavuk Avatimmik Aulatsijillaget SuliaKapvinganik amma Nunatsiavut kavamanganik sanagiamut amma/upvalu âkKisutsiagiamut nungotsitailigiamut pigumajaujunut amma petsilutillt killiniattausimajunut killinginni. Tânna Kaujigatsak pitagijangit iluani Kaujititsiniammijut sakKinginnatunik uKautjigianimmik ilinganiKajunut kamagijaujunut sakKiKattajunut, malittaugiaKajunut amma tugâgutitsanik, nalunaitsiluni Kaujigatsanik amigagijaujunut KaujisattaugiallagiaKajunut, amma pivalliatitsilutik aulatsinimmik amma kamagiamut pannaigutitsanik taipsumunga iniujumut ilinganiattumut.

Pigumajaujut

Taipsumunga Kaujisattaugasuajop ininganut:

1. Nalunaitsiluni, amma nunangualiullutillu nanituinnak, atuinnaugettunut Kaujigatsanik ilinganiKatsiatunut aninniKajunut timiujunut, avvatik amma ilikkuset piusigijanginnik, ilautillugit:
   • Sanginitsait amma atjiKangitunut ilusingita amma omajunut imappisuamit piusigiKattajangit;
   • Sanginitsalet, atjiKangitut, amma attutausagaisot iniKajut ilusigijangit;
   • Omajut Kanuttogutigijaujut, ilautillugit ilonnâgut omajuit aninnilet amma avatik, namutuinnâKattajunut amma unuttonigijangit/anginigijangit, Kanuilingannigijangit amma asianguKattajunut, amma omajongitut amma omajut ilinganiKajunut attuijunut taikkununga; amma
   • Inuit atuKattajut, ilautillugit ilikkuset ikKanattojunut inet/omajuit taikkununga Labrador inugijanginnut.
2. Nalunaitsilutik Kaujimajaugettunut attutausagaisongunninnik attutausagaisonguKattaninginnik inigijauKattajunut amma omajunik Kanuttogutigijaujunut.
3. Nalunaitsialugit atuniKatsiatunut nalunaigijaujunik amma Kaujimajaugettunut ilinganiKammata mânnaluatsiak tukisijaujunut sakKijâgettunut avatik amma omajunut Kanuttogutigijaujunut, amma nanituinnak allalugit Kanuk taikkua amigagijaujut Kanuk kamagijaugajammangâmmik.  
4. Nanituinnak nâmmasiappat, pikKujillutik ilagiajunut avatingita pitagijanginnik/piusigijangita nungotsitailigajakKotumut allatausimajutigut iluani nunatsualimâmi tasiugiajitsamik ilingajumut aninniKajunut timmet ilonnâgut alaKutitsanut (DFO 2005).
5. Atullugit Kaujijaugesimajut katitsutaumajunik amma nunangualiuttausimajunut taikkununga Nunatsiavut kavamakkunut iluani Labrador Inuit Satusattausimajop Iningani Imappisuap killingani Kaujimaniammata tugâgutinnik 1-4).

Nigiugijaujut Nenittaugiamut

• Kaujisattilagijet UKautjigiajet AllaKutinga
• Piusigijausimajut
• Kaujisannimik AllaKutingit

Nigiugijaujut IlauKataugiamut

• DFO Kaujisattilagijet amma Avatet Aulatauningit
• Nunatsiavut kavamanga
• Torngat Omajunut, Pigutsianut amma Oganniatuligijet Aulatsijillagingit
• Prâvinsikkut SuliaKapvinga Oganniatiligijinnut amma Nunanut Piviannatungit
• SilakKijâpviligijet Canadami
• Avatik amma Silak Asianguvallianinga Canadami
• Academia

Atuttausimajut

DFO. 2005. Guidelines on Evaluating Ecosystem Overviews and Assessments: Necessary Documentation. DFO Can. Sci. Advis. Sec. Sci. Advis. Rep. 2005/026

Nunatsiavut Government. 2018. About Imappivut. Accessed September 2018.